ریسندگی آزاد (منفصل)

همان گونه که در فصول اولیه این کتاب آمده است در روزهای اول عمر ریسندگی تاب و کشش توأم صورت میگرفت و همین امر اعمال نخ ریسی را کند و محدود کرده بود ماشین رینگ به عنوان یک روش پیشرفته کشش را از دو عمل دیگر ریسندگی تاب و پیچش جدا نمود ولی اعمال تاب و پیچش بسته بندی را توام و وابسته به یکدیگر انجام می داد و با امتیازات فراوان راه را برای تأمین نخ در حد بسیار گسترده باز نمود. اما با گذشت زمان نیاز بشر روزبه روز فزونی یافت بهینه سازی های انجام شده بر مکانیزم اعمال ریسندگی رینگ مخصوصاً افزایش سرعت دوران شیطانک بر روی عینکی به بن بست رسید و رینگ به دلیل توأم بودن اعمال تاب و پیچش و وابستگی هر دو آنها به چرخش شیطانک روی عینکی توان همراهی در افزایش کمیت تولید را از دست داد. بدین ترتیب راه خروج از بن بست افزایش تولید ،رینگ جداسازی اعمال تاب و پیچش از یکدیگر و عدم وابستگی آنها به عوامل تاب عینکی و شیطانک تشخیص دادهشد. این امر باعث گردید که ابتکار ریسندگی سیستم آزاد که اساس آن بر تفکیک عمل ،کشش تاب و پیچش است نوید ارزنده ای برای نجات از بن بست محدودیتهای رینگ به حساب آید و انرژی و تلاش فراوان برای موفقیت این سیستم جدید به کار گرفته شودطی چند دهه گذشته عملاً ثابت شده است که ریسندگی ،آزاد بن بست تولید نخ را ،شکسته راه را برای افزایش سرعت ،تولید داشتن بسته های بزرگ نخ و افزایش را اتوماسیون در انجام اعمال ریسندگی کاهش وابستگی تولید به نیروی کار دستی بازدرهم نموده است

مراحل ریسندگی آزاد (منفصل)

با جدا شدن اعمال ریسندگی کشش تاب و پیچش از یکدیگر، تولید نخ از فتیله در 5 مرحله صورت میگیرد

• کشش اولیه آن چنان که الیاف از یکدیگر جدا میشوند

• انتقال الیاف به طور تک تک و آزاد

• تجمع الیاف به صورت رشته دنباله دار

• استحکام بخشی از طریق تاب

• پیچش نخ در قالب بسته های بزرگ

تقسیم بندی ریسندگی آزاد

بر پایه چگونگی تجمع ،الیاف ریسندگی آزاد به ۵ گروه تقسیم میشود

• ورتکس ها که خود به دو دسته تقسیم میشوند ورتكس هوا ورتکس آب

• ریسندگیهای محوری که این گروه نیز به دو دسته تقسیم میشوند

• سبدی و الکترواستاتیکی در این نوع ریسندگی الیاف دور یک محور تجمع مینمایند

• غیر مداوم و یا ناپیوسته

• چرخانه ای اصطکاکی

تلاش در انستیتو شرلی SHIRLEY INSTITUTE، دانشگاه منچستر UMIST و در نهایت کمپانی و فامای لهستان WEFAMA به کارگیری این سیستم را میسر میسر ساخته است . ورتکس یکی از ساده ترین روشهای منفصل تولید نخ است الیاف حداکثر کشش ممکن را از طریق زننده و یا غلطک میپذیرند و جدا از یکدیگر وارد لوله ورتکس می شوند هوای درون لوله ورتکس توسط مکنده ای به طرف انتهای لوله در حال جریان است و همین جریان باعث میشود که الیاف به محض ورود به درون لوله آزادانه وفضای داخل لوله و در جهت حرکت هوا مسیر مارپیچی را طی کنند و به منطقه تشکیل که فضای محدودی ،دارد کشیده شوند با تغذیه انتهای آزاد یک نخ از راه برداشت به درون ،لوله مکش هوای موجود درون لوله باعث به داخل کشیده شدن نخ میگردد نخ در داخل لوله به صورت مارپیچ ولی با منحنی متفاوتی از مسیر الیاف به منطقه تجمع الياف کشیده می شود در نتیجه نخ و الیاف تجمع یافته رشته هر دو در انتهای لوله به یکدیگر یرسند. از آنجایی که جریان هوا نخ درون لوله که یک سر در نقطه تماس دو غلطک دارد و سر دیگر با الیاف تجمع یافته در تماس است را تاب میدهد. تاب های وارده به نخ به طرف سر آزاد نخ که در تماس با الیاف تجمع یافته است جریان پیدا می کند و باعث نخ پیوندی انسجام الیاف و استحکام بخشی به رشته الیاف میگردد. نخ حاصل از این طریق ،پفکی پرزدار و زبر هم چنین سست تا یکنواخت و دارای است عدم وجود اجزاء زیاد در این ماشین نقش هوا را بسیار مهم و آن را الیاف دورپیچ عامل اصلی کلیه صفات نخ ساخته است. جداسازی مسیر عبور نخ و الیاف از یکدیگر، از جمله تمهیداتی است که برای کاهش الیاف کمربندی در نخ فوق به عمل آمده است

ریسندگی غیر مداوم 

ریسندگی تجمع الیاف در امتداد محور ،غلطک نمونه ای از این مکانیزم است چهار غلطک اساس سیستم را تشکیل میدهند. جفت غلطک ۱ وظیفه تغذیه مواد غلطک ۲ وظیفه راهنمایی الیاف و غلطک ۳ وظيفه تجمع الیاف و تابدهی را بر عهده دارند الیاف پس از عبور از غلطکهای تغدیه غلطک راهنما و غلطک ریسندگی میرسد تا زمانی که الیاف مابین قسمت شیاردار غلطک ریسندگی و غلطک راهنما قرار دارد توسط غلطک ریسندگی گرفته شده و در سوراخ قسمت فرورفته آن وارد میشود هنگامی که به سوراخ محوری آن رسید بر اثر گردش این غلطک ،الیاف تابیده شده و به صورت نخ از انتهای آن خارج میشود حرکت الیاف پس از عبور از قسمت شیاردار غلطک ریسندگی و از زیر غلطک ،راهنما از آنجا که مابین قسمت بریده قرار دارد متوقف میشود تا آن که مجدداً قسمت شیاردار غلطک ریسندگی با غلطک راهنما تماس پیدا کند. در این لحظه الیاف به انتهای الیافی که به داخل سوراخ قسمت فرورفته وارد شده است ملحق میشود

ریسندگی چرخانه ای

در بین روشهای ریسندگی ،آزاد معروفترین و موفق ترین آنها روش چرخانه ای است. این روش نسبتاً ممتاز و برجسته توانسته است مکانیزم نوینی در تبدیل الیاف به نخ این موفقیت به دلایل زیر حاصل شده است

• در مقایسه با ماشین ،رینگ تولیدی به مراتب بیشتر دارد

• نسبت به روشهای مدرن دیگر محصول آن با کیفیت است

• یک روش ریسندگی مورد اعتماد و پایدار ارائه داده است

• در زمینه های زیر رضایت مطلوب کسب نموده است

• مواد اولیه به کارگیری الیاف مصنوعی و طبیعی در طول ۴۰ میلیمتر به راحتی و در موارد گوناگون دیگر تا طول ۶۰ میلیمتر با سرعت تولید کمتر

• تولید محصول تا نخ 1/40 انگلیسی به خوبی و باکیفیت مطلوب

نسبت به دیگر روشهای ریسندگی امکان اتوماسیون عالی فراهم نموده است

به کارگیری اتوماسیون در تعویض فتیله ،تغذیه تخلیه محصول پیوندزدن و تمیز کاری چرخانه ها و در نتیجه کاهش نیروی کار انسانی از جمله برتریهای این سیستم نسبت به رینگ است که باعث پیشرفت بسیار سریع آن گردیده است